Już za kilkanaście dni – 23 września – powitamy kalendarzową jesień. Nie jest to nasza ulubiona pora roku – kojarzy się z co prawda z pięknymi kolorami opadających liści, ale także z chłodniejszymi dniami, mgłami, deszczem, jesienną chandrą, katarem i grypą. Mimo to jesień może być dla nas ciekawa, inspirująca, a nawet radosna – wszystko zależy od nastawienia i aktywności, które wybierzemy. Podpowiedziami służą liczne czasopisma i magazyny, po które z pewnością warto sięgnąć. Tym bardziej że znajdziemy w nich również szereg sprawdzonych porad dotyczących ochrony naszego zdrowia w jesiennym sezonie przeziębień i infekcji.
Wyniki ubiegłorocznego badania „Co poprawia Polakom nastrój jesienią?” zrealizowanego przez serwis Prezentmarzeń na próbie 1235 respondentów pokazują, że 41% ankietowanych odczuwa jesienne pogorszenie nastroju regularnie, a 46% sporadycznie, lecz niemal każdy znajduje sposób na poprawę swojego samopoczucia. Jesień to czas, kiedy wiele osób szuka aktywności, które pozwolą im przezwyciężyć spadki energii i znaleźć pozytywne strony tej pory roku. Ciepłe napoje, relaksujące wieczory oraz kreatywne zajęcia stają się najczęściej wybieranymi formami rozrywki.
Wielu Polaków widzi w jesiennej chandrze okazję do wprowadzenia zmian i wykształcenia dobrych nawyków. Aż 25% badanych przyznało, że jesień to dla nich czas na zdobywanie nowych umiejętności i rozwijanie swoich zainteresowań. Niektórzy decydują się na kursy kulinarne, warsztaty kreatywne, naukę języków czy zaangażowanie się w wolontariat, co pomaga im nie tylko w poprawie nastroju, ale także w budowaniu pewności siebie i satysfakcji z życia.
– Jesienne wieczory stają się również okazją do rozwijania pasji i angażowania się w hobby. Polacy coraz chętniej sięgają po zajęcia kreatywne, które nie tylko poprawiają nastrój, ale i pomagają w tworzeniu wartościowych nawyków. Zajęcia takie jak warsztaty ceramiki, rękodzieło, a także kursy kulinarne dają możliwość rozwijania zdolności manualnych, a jednocześnie stają się formą relaksu i oderwania od codziennych obowiązków. Dla wielu osób to sposób na odkrycie nowych talentów i rozwój kreatywności – mówi Michał Krasoń z serwisu Prezentmarzeń.
Budowanie dobrych nawyków
Jesień sprzyja wdrażaniu nawyków, które wymagają skupienia i systematyczności. Polacy coraz częściej sięgają po techniki medytacyjne, regularne ćwiczenia fizyczne oraz kreatywne formy spędzania czasu. 29% respondentów deklaruje, że uczestnictwo w zajęciach takich jak warsztaty ceramiczne, malowanie czy rękodzieło pozwala im oderwać się od codziennych zmartwień i wprowadzić spokój w życie. Wiele osób zaczyna w tym okresie również regularnie praktykować jogę i techniki relaksacyjne, co pozwala im na osiągnięcie wewnętrznej równowagi.
– To doskonały moment, żeby trochę zwolnić i spędzić więcej czasu w domu. Kiedy za oknem wieje i pada, miło jest usiąść z ołówkiem w ręku nad ulubioną krzyżówką albo sudoku – zająć czymś głowę, ale bez pośpiechu. To taki rodzaj rozrywki, który potrafi wciągnąć na dłużej, a przy okazji daje poczucie dobrze spędzonego czasu. Można się przy tym wyciszyć, oderwać od codziennych spraw i po prostu odpocząć – na własnych zasadach. Nasze obserwacje potwierdzają, że jesień sprzyja sięganiu po tego typu rozrywki. Gdy dni stają się krótsze, a pogoda nie zachęca do wychodzenia z domu, wiele osób szuka spokojnych, domowych zajęć. Krzyżówki doskonale się w to wpisują – można je rozwiązywać indywidualnie, w ciszy i dla relaksu, ale także wspólnie, traktując jak pretekst do spędzenia czasu z bliskimi. To takie zajęcie, do którego dobrze pasuje ciepły koc, kubek herbaty i chwila spokoju – czyli wszystko to, czego jesienią najbardziej potrzebujemy – przekonuje Bogdan Przybyszewski, właściciel wydawnictwa Pionowo-Poziomo.
– Jesień to idealny czas, aby zadbać zarówno o relaks, jak i o aktywność umysłową. Polecamy łączenie spacerów na świeżym powietrzu z chwilami wytchnienia w domowym zaciszu. Świetnym towarzyszem jesiennych wieczorów są krzyżówki i łamigłówki z serii KORONA. To forma rozrywki, która nie tylko relaksuje, ale także wspiera pamięć, koncentrację i logiczne myślenie. Od ponad 30 lat pokazujemy, że dobrze dobrana rozrywka umysłowa potrafi być źródłem codziennej przyjemności i zdrowego treningu dla mózgu – zauważa Stanisław Grdeń, redaktor naczelny czasopism krzyżówkowych serii KORONA, które są od lat wydawane przez Oficynę Wydawniczą PRESS MEDIA Mielec.
Czy jesienią rzeczywiście widoczne jest zwiększenie zainteresowania krzyżówkami, łamigłówkami i szaradami? – Zdecydowanie tak. Z naszych wieloletnich obserwacji wynika, że jesienią Czytelnicy częściej sięgają po krzyżówki i łamigłówki. To naturalna odpowiedź na dłuższe wieczory oraz potrzebę znalezienia wartościowej alternatywy dla telewizji czy internetu. Zauważamy także, że w tym okresie rośnie zainteresowanie trudniejszymi zadaniami szaradziarskimi z uwagi na większy w tym okresie depozyt wolnego czasu naszych czytelników. I o ile latem Czytelnicy preferują łamigłówki niewymagające intensywnego zaangażowania pamięci (wykreślanki czy szyfrokrzyżówki), o tyle dżdżystej porze roku częściej towarzyszą krzyżówki panoramiczne – odpowiada Stanisław Grdeń.
Domowe rytuały
Chłodniejsze dni jesienne sprzyjają tworzeniu domowych rytuałów, które umilają czas i poprawiają nastrój. Prasa na jesień 2025 przedstawia liczne inspiracje, radzi jak cieszyć się tą porą roku w domowym zaciszu.
Jesienne miesiące to idealny czas na sięgnięcie po książkę. Nie zawsze udaje się czytać długo, ale nawet 15-30 minut dziennie pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie. Prasa o jesiennych trendach poleca wstawanie nieco wcześniej, by poświęcić chwilę na lekturę przed rozpoczęciem pracy, a wieczorem wyłączyć elektronikę i czytać przed snem. Herbata staje się czymś więcej niż napojem – to symbol ciepła w prostym geście. Różne rodzaje herbat mogą wpływać na nastrój: energetyczna zielona lub uspokajająca ziołowa. Polacy chętnie sięgają po ciepłe napoje, które stają się ich codziennym rytuałem, a także starają się dbać o komfort psychiczny poprzez stworzenie przestrzeni do relaksu w domowym zaciszu. Z sondy wynika, że 33% respondentów ceni sobie relaks przy kubku gorącej herbaty lub kakao, co wprowadza atmosferę ciepła i pomaga przetrwać jesienne dni.
– Jesień to wspaniały czas na zaszycie wieczorem pod kocykiem z kubkiem ziołowego naparu np. melisy, bądź rumianku i książką lub prasą. W domowym zaciszu jest to również czas na robótki ręczne. Szydełkowanie czy wyszywanie lub tworzenie biżuterii, pasmanterie oferuje mnóstwo akcesoriów do robótek. Znajdziemy także wszystkie potrzebne akcesoria w innych sklepach z ofertą artykułów do domu. Oczywiście mężczyźni również mogą znaleźć zajęcie dla siebie, może zrobienie jakiejś półki, mebla, no i oczywiście literatura. Postawmy również na rozrywkę z partnerem, gry karciane, planszowe, jest tego ogrom, dostarcza zabawy i ćwiczy umysł. Jesień to czas na kulinarne zabawy, eksperymenty, czas, kiedy możemy ugotować zdrowe posiłki i zachęcić do tego innych, wspólnie się bawiąc – radzi Karolina Kamińska, wiceprezes zarządu i menedżer ds. marketingu w wydawnictwie Naturalna Medycyna, wydawcy magazynu „Żyj Naturalnie”.
Spacery wśród kolorowych liści to natomiast doskonała forma medytacji w ruchu. Trzydziestominutowy szybki spacer, niezależnie od pogody, pobudza krążenie i dotlenia organizm. Hygge, podobnie jak slow life, stało się modne w ostatnich latach. Chodzi o zwolnienie tempa i znalezienie czasu na własne przyjemności. Hygge (czyt. hy-ge) to duńskie słowo, które oznacza przytulność, komfort, poczucie bezpieczeństwa i szczęścia, a także umiejętność doceniania małych, codziennych przyjemności. To filozofia życia, która promuje tworzenie ciepłej, przyjaznej atmosfery, zarówno w otoczeniu, jak i w relacjach z innymi. Hygge to sposób na odnalezienie szczęścia w prostocie i bliskości.
Ogrody pełne plonów
W szczęśliwym położeniu są właściciele działek i ogrodów – oni nie mogą narzekać na jesienną nudę.
– Jesień witamy z przytupem – wrzesień to doskonały czas na drugą turę upraw w ogrodzie, żeby przedłużyć sobie sezon na zdrowe warzywa z własnych grządek. Zbierane aż do przymrozków liście są pełne witamin i budują naszą odporność. To sałaty, kapusty, a także dziko rosnące rośliny za płotem, które zwykle bierzemy za chwasty, tymczasem mogą wzbogacić dietę w cenne składniki. Można wykorzystać podagrycznik, gwiazdnicę, liście mniszka, topinambur. Jesień zabiera gorycz i nadaje karmelowe nuty. Nasz ekspert opowiada też, jak przygotować liście klonu – nie tylko piękne, ale i bardzo smaczne. W tym numerze znajdziecie również przepis na prozdrowotny miód gruszkowy – polecany osobom cierpiącym na jesienne migreny – mówi Joanna Halena, redaktor naczelna magazynu „Weranda Country” (Wydawnictwo Te-Jot Teresa Jaskierny-Kowalkowska). Poleca również szereg dodatkowych aktywności dla osób nieposiadających własnego kawałka ziemi.
– Radzimy, jak zaaranżować miejsce pracy, żeby nie kojarzyło się wyłącznie z obowiązkami zawodowymi – w klimatycznym kąciku ze stylowym stołem, komódką z szufladkami, lampą dającą przyjazne światło – pracuje się dwa razy szybciej i przyjemniej. Dobrze jest oderwać wzrok od monitora i popatrzeć na piękne przedmioty dokoła. Jak zawsze zapraszamy do kuchni – tym razem na ucztę wieńczącą lato, z soczystymi warzywami, owocami i ziołami. Zachęcamy do robienia w domu kosmetyków z płatków kwiatów (oczywiście zebranych we własnym ogrodzie) – to bardzo poprawia humor. Oczywiście dajemy proste i skuteczne przepisy na peeling, maseczkę, maść, puder, domowe herbatki. Warto skorzystać – poleca Joanna Halena.
Glass skin i naturalny blask
Dbałość o kondycję skóry, często zbyt przesuszonej letnim słońcem to jeden z elementów jesiennych trendów urodowych. Odkrywają je przed nami najnowsze wydania magazynów modowych i poradnikowych. Wskazują, że nadchodzący sezon będzie celebrował naturalność, jednak z odważnymi akcentami. Przyjrzyjmy się kilku kluczowym wskazówkom.
Koreański trend glass skin, czyli efekt szklanej cery, dominuje w poradach urodowych. To skóra promienista, gładka i jasna, emanująca zdrowym blaskiem. Aby uzyskać ten efekt, kluczowa jest odpowiednia pielęgnacja – regularne oczyszczanie, tonizacja i systematyczny peeling. Magazyny urodowe i poradnikowe polecają kosmetyki zawierające witaminę E, witaminę C, koenzym Q10 czy niacynamid, które zapewniają skórze nieskazitelny wygląd i naturalne rozświetlenie.
Czerwona szminka powraca jesienią jako najpopularniejszy trend makijażowy. Prasa na jesień 2025 podpowiada, że osoby o jasnej i średniej karnacji najlepiej wyglądają w krwistoczerwonych odcieniach, natomiast te o ciemniejszej cerze powinny sięgnąć po czerwień z pomarańczowymi tonami. Jesienią 2025 dominować będzie wyraźny połysk na ustach, który dodaje charakteru każdej stylizacji.
Złote i brązowe cienie na powiekach to hit nadchodzącego sezonu. Prasa modowa podkreśla, że złoto doskonale komponuje się z każdym kolorem oczu – dodaje ciepła niebieskim oczom, kontrastuje z zielonymi i uwydatnia brązowe. Na wieczór warto postawić na połączenie brązu ze złotem, tworząc elegancki makijaż typu smokey eyes.
Jesienne wydania magazynów prezentują makijaż ombré, jako jeden z wiodących trendów sezonu. To technika polegająca na stopniowym przejściu między kolorami, dająca efekt „przydymionego” spojrzenia. Z kolei klasyczna czarna kreska może być głównym akcentem makijażu lub subtelnym dodatkiem – ważne, by była precyzyjna i dobrze dopasowana do kształtu oka.
Poprawianie samopoczucia
W jesienne dni Polacy zaczynają doceniać korzyści płynące z aktywności fizycznej, która stała się jednym z kluczowych elementów poprawiających nastrój. W sondażu 34% respondentów zadeklarowało, że regularne ćwiczenia, spacery po parku czy jogging w chłodne dni wpływają korzystnie na ich samopoczucie. Aktywność fizyczna staje się też elementem zdrowego stylu życia, a jesień to idealny czas na wprowadzenie nowych nawyków – od porannych rozgrzewek po regularne spacery z bliskimi.
– Jesień jak każda inna pora roku nie wyklucza aktywności na świeżym powietrzu, Nie ma jak się mówi złej pogody, tylko liczy się odpowiedni ubiór, no może z wyjątkiem wichury i ulewy, że i w kaloszach chlupie woda. Jesienią możemy zrobić grilla na ogrodzie, działce, wybrać się nad stawy hodowlane i złowić świeżą rybkę. Wyjść na boisko i pograć w badmintona. Wybrać się do muzeum, na wystawę. Przejażdżka rowerem jak najbardziej wskazana – mówi Karolina Kamińska z magazynu „Żyj Naturalnie”.
– Jesień jest piękna, zachęcamy do wyjścia z domu i korzystania ze słońca. Warto wybrać się do muzeum etnograficznego na warsztaty mielenia mąki w żarnach. Wrześniowym hitem mogą być Mistrzostwa Polski w Naśladowaniu Ptaków – ta impreza pomoże nam wszystkim zapomnieć, że skończyły się wakacje i ze śmiechem powitać jesień – dodaje Joanna Halena, redaktor naczelna magazynu „Weranda Country” (Wydawnictwo Te-Jot Teresa Jaskierny-Kowalkowska).
Gdy aura nie zachęca do aktywności na zewnątrz, domowe ćwiczenia stają się doskonałą alternatywą. Regularne spacery, pływanie czy jazda na rowerze to aktywności odpowiednie niemal dla każdego. Dla osób rozpoczynających przygodę z aktywnością fizyczną zalecane są ćwiczenia o niskiej intensywności. Ponadto joga czy pilates nie tylko wzmacniają mięśnie, ale także poprawiają postawę i redukują stres.
Nieustannie zmieniające się pory roku wymagają zmiany nie tylko garderoby, ale przede wszystkim diety. Okres jesienno-zimowy jest okresem trudnym dla naszego organizmu, bo spada nasza naturalna odporność. Bez odpowiedniego wsparcia zapadamy na infekcję. Nie zapominajmy, że o odporność należy dbać cały rok. Trzeba również jasno powiedzieć, że z samej żywności nie jesteśmy pozyskać odpowiedniej ilości składników odżywczych i powinniśmy dostarczać je dodatkowo w postaci suplementów o sprawdzonym i bezpiecznym składzie. I tutaj jak we wszystkim panuje zasada umiaru i zdrowego rozsądku – zaleca Karolina Kamińska.
Moda na zdrowie
Zmiana pory roku z letniej na jesienną to wyzwanie dla naszego ciała. Jesień charakteryzuje się stopniowym skracaniem dni i zmniejszaniem ilości światła słonecznego, co wywołuje fizjologiczne zmiany w naszym organizmie. Dochodzi do zwiększonego wydzielania melatoniny w mózgu, przez co stajemy się coraz bardziej ospali. Najnowsze porady prasowe podpowiadają, jak przygotować organizm na chłodniejsze dni. Czytanie samo w sobie wywołuje pozytywne efekty – redukuje kortyzol (hormon stresu) nawet o 70%, co jest metodą skuteczniejszą niż spacer czy słuchanie muzyki.
– Głównym założeniem naszego czasopisma „Żyj Naturalnie”, które powstało 8 lat temu, była szeroko pojęta profilaktyka zdrowotna. Idea, jaka nam przyświecała to korzystanie z darów natury, wykorzystywania ziół, warzyw, owoców dla dbałości o zdrowie. Człowiek, jako istota, postrzegany jest całościowo i nasze publikacje opierają się również na pokazaniu, jak ważne jest nasze zdrowie psychiczne. Jaki wpływ na funkcjonowanie organizmu ma kondycja psychiczna, jak również stan fizyczny organizmu, który wpływa na psychikę. Skupiamy się również na tym, co potencjalnie rujnuje nam zdrowie, jakie są konsekwencje niezdrowego odżywiania, wskazujemy przyczyny i skutki niedoborów żywieniowych. Podkreślamy, jak ważne jest wykonywanie badań, konsultacji medycznej. Mimo że skupiamy się na naturalnych metodach leczenia, to dalecy jesteśmy od samodzielnej diagnozy w internecie czy korzystania z usług tzw. naturopatów bez odpowiedniego przygotowania. Podkreślamy również, jak istotna jest jakość produktów, ich pochodzenie i skład. Omawiamy szeroko naturalne kosmetyki pielęgnacyjne i zdrowotne. Oprócz porad dotyczących ochrony zdrowia zamieszczamy porady dotyczące różnych dolegliwości. Omawiamy zastosowanie ziół, suplementacji, radzimy, jakie przyprawy i zioła wykorzystywać w kuchni, prezentujemy zdrowe przepisy, wykluczające cukier rafinowany – tłumaczy Karolina Kamińska z magazynu „Żyj Naturalnie”.
– Jesień często wiąże się ze spadkiem nastroju. Przyczyną jest głównie mniejsza ekspozycja na światło słoneczne. Aby temu przeciwdziałać, warto zadbać o odpowiednią suplementację witaminy D oraz kwasów omega-3. Budowanie odporności psychicznej jest konieczne do poradzenia sobie z nawałem bodźców. Kluczowe są proste codzienne praktyki, takie jak świadome czerpanie radości z drobnych chwil – dodaje Karolina Kamińska. – To czas, w którym powinniśmy sięgać po naturalne przetwory. Zioła, suplementy diety, żywność wspierająca odporność jak: miód, pierzga, oxymele, naturalny ocet jabłkowy, kiszonki, zakwasy z warzyw i owoców. Podstawą naszej odporności jest flora bakteryjna, zatem probiotyki zajmują istotne znaczenie w jej budowaniu i utrzymywaniu. Podpowiadamy jakie probiotyki w formie suplementu dają nam ukierunkowane korzyści i jaki wpływ na zdrowie ma żywność probiotyczna – zaleca.
Lecznicze diety
Zdaniem Karoliny Kamińskiej dla naszego zdrowia jesienne menu powinno być urozmaicone i pełnowartościowe. Kluczowe jest spożywanie minimum 400 g warzyw i owoców dziennie w przynajmniej 5 porcjach. Warto sięgać po produkty bogate w witaminę C, takie jak: kapusta, papryka, brokuły. Na wzmocnienie odporności doskonale wpływają również fermentowane produkty mleczne – jogurty, kefiry i maślanki, a także naturalne kiszonki. Pamiętajmy również o witaminie D, której źródłem są tłuste ryby morskie i jaja.
– Wraz z jesienią powinniśmy ograniczyć nabiał, który nie tylko ochładza organizm, jak również zwiększa wydzielanie śluzu. Szczególnie podczas przeziębienia, kiedy mamy katar i kaszel cukier zawarty w mleku nasila objawy. Należy również ograniczyć owoce cytrusowe (pomarańcze, grejpfruty, cytryny), które również mają ochładzające właściwości. Lepiej zastąpić je naszymi jabłkami, śliwkami, które jeszcze są dostępne. Warto również robić zapasy w okresie letnim i zamrozić nasze rodzime owoce maliny, porzeczki, jeżyny truskawki. Które nie tylko dostarczą nam witaminy C, ale urozmaicą menu. Ważne jest, aby rozmrażanie nie odbywało się w wysokiej temperaturze – poleca Karolina Kamińska.
Ekspertka zaleca również, aby w miarę możliwości, ograniczyć białko zwierzęce (za wyjątkiem bulionów mięsnych) na rzecz roślin strączkowych, takich jak ciecierzyca czy soczewica. Należy również ograniczyć potrawy glutenowe i kukurydzę. Lepiej zastąpić je kaszami. Chociaż dla wielu jest to mniej smaczne, warto, zamiast mąki pszennej, włączyć mąkę ryżową, gryczaną, jaglaną, ze strączków, kokosową, z orzechów arachidowych. Możemy je wykonać samodzielnie np. wiórki kokosowe czy tzw. fistaszki bez łupinek wystarczy zmielić.
– W okresie zachorowań najlepiej zastosować dietę przeciwzapalną. Oprócz wspomnianej witaminy C do menu należy dołączyć warzywa i owoce bogate we flawonoidy i antyoksydanty takie jak: marchew, buraki, kalafior, brokuły, kapustę czy brukselkę. W okresie jesiennym w naszym klimacie brokuły i kalafiory nie rosną, ale od czego są mrożonki. Warto też polubić się z jarmużem, który to właśnie po pierwszych przymrozkach smakuje jeszcze lepiej. Nie są mu straszne chłody. Jarmuż należy do roślin kapustowatych i można go spożywać na zimno i ciepło. Zarówno odmiany zielone, jak i fioletowe – wyjaśnia Karolina Kamińska.
A co z chandrą?
Dla 31% Polaków czas spędzony z przyjaciółmi to najlepszy sposób na jesienne pogorszenie nastroju. Spotkania towarzyskie, wyjścia do restauracji czy kina stają się sposobem na oderwanie się od codziennych trosk i przełamanie jesiennej monotonii. Kontakty społeczne i chwile spędzone w towarzystwie pozwalają utrzymać dobry nastrój, a także budują więzi i wprowadzają pozytywną energię do codziennego życia.
Polacy zaczynają podchodzić do jesieni jako do czasu, który warto dobrze zaplanować i wypełnić wartościowymi aktywnościami. Prawie 23% respondentów wybiera wyjazdy do miejsc takich jak parki rozrywki, escape roomy czy relaksujące sesje masażu, aby nadać tej porze roku pozytywne skojarzenia. Wielu planuje także weekendowe wyjazdy i wspólne aktywności z rodziną, które zbliżają i pomagają radzić sobie z jesienną aurą.
KINGA SZYMKIEWICZ
DARIUSZ MATEREK
Wykorzystano wyniki badania „Co poprawia Polakom nastrój jesienią?” zrealizowanego przez serwis Prezentmarzeń na próbie 1235 respondentów w formie ankiety online i stacjonarnie we wrześniu 2024.
