Napady rabunkowe stanowią niewielki odsetek wszystkich przestępstw dokonywanych w placówkach handlowych. Z uwagi jednak na metody oraz możliwe skutki działania sprawców stanowią one jedno z największych niebezpieczeństw dla personelu sklepu. Według statystyk policyjnych najbardziej zagrożonymi są samodzielne sklepy powszechne oraz wyspecjalizowane butiki.
Napad rabunkowy to potoczne określenie przestępstwa rozboju. Od typowej kradzieży odróżnia go przede wszystkim sposób postępowania sprawców. W tym przypadku, aby dokonać kradzieży, przestępcy używają lub grożą natychmiastowym użyciem przemocy albo w inny sposób doprowadzają osobę do stanu bezbronności lub nieprzytomności. Największe zagrożenie dla życia lub zdrowia personelu sklepu stanowią jednak przypadki, kiedy sprawcy napadu posługują się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem. W wielu przypadkach sprawcy napadów posługują się wyłącznie przedmiotami przypominającymi broń – replikami lub zabawkami. Niemniej jednak, z uwagi na ich wierne odwzorowanie i niemożliwość odróżnienia, każdy taki przedmiot w rękach sprawcy należy traktować jako realne zagrożenie.
Rady dla personelu
W zainteresowaniu przestępców znajdują się dwie rzeczy: towar na półkach oraz pieniądze w kasie. Właściciel wraz z personelem sklepu mogą uczynić wiele aby zminimalizować ryzyko napadu rabunkowego:
• Po pierwsze należy zachować czujność! Przestępcy zazwyczaj dokonują wcześniejszego rozpoznania sklepu. Należy zatem bacznie obserwować osoby wchodzące do sklepu, jak również znajdujące się w jego otoczeniu. W wielu przypadkach sprawcy wyczekują momentu, aż klienci opuszczą sklep. W żadnym przypadku nie powinnyśmy odwracać się tyłem do klientów i tracić ich z pola widzenia. Szczególną ostrożność należy zachować w ostatnich godzinach pracy. Wówczas zazwyczaj ruch jest już mniejszy, zaś w kasie znajduje się największa ilość gotówki. Newralgicznymi jest również czynność otwierania i zamykania sklepu, szczególnie kiedy następuje ona przed świtem lub po zmroku.
• Po drugie należy ograniczać ilość gotówki w kasie! W żadnym wypadku nie można ujawniać wysokości dziennych utargów oraz ilości posiadanej gotówki. Szczególną ostrożność należy zachować w momencie finalizowania transakcji. Nadmiar gotówki z kasy należy natomiast przechowywać na zapleczu w sejfie, metalowej kasetce lub innym bezpiecznym miejscu. W razie potrzeby można również poprosić szefa o zabranie większej ilości pieniędzy lub wynająć agencję ochrony, by ta w wyznaczonych godzinach odbierała dzienny utarg i odwoziła do banku. W przypadku towarów warto zadbać o to, aby produkty o najwyższej wartości oraz najczęściej kradzione zostały dobrze zabezpieczone.
• Po trzecie należy natychmiast reagować! Jeżeli coś zbudzi zaniepokojenie osoby z personelu powinna ona bezzwłocznie zadzwonić na policję pod numer 997 lub wezwać patrol interwencyjny agencji ochrony. Jeżeli właściciel lub pracownik czuje się na siłach, może swoją postawą przełamać anonimowość osoby podejrzanej i poprzez kontakt wzrokowy zasygnalizować, że jest ona obserwowana. Można również podejść do takiej osoby w sklepie i sugestywnie zapytać, w czym można jej pomóc.
Bezpieczeństwo najważniejsze
Nie zawsze udaje się zapobiec napadowi rabunkowemu. Wówczas najważniejsze jest zachowanie opanowania i podejmowanie działań, które pomogą wyjść cało z opresji. Należy zdawać sobie sprawę, że w chwili napadu pod wpływem silnego stresu są nie tylko personel sklepu oraz klienci, lecz również przestępcy. Niepomyślny, z punktu widzenia sprawców, rozwój sytuacji może zatem skutkować użyciem przez nich broni, która pierwotnie miała posłużyć wyłącznie do zastraszenia. Ważne, aby spokojnie wykonywać polecenia przestępców. Kategorycznie odradza się wszelkie próby zatrzymania napastników czy odcinania im drogi ucieczki. Należy pamiętać, iż w chwili napadu pieniądze to tylko bezwartościowe zadrukowane kartki papieru. Jeżeli sprawcy zażądają wydania pieniędzy – nie miej oporów! Najważniejsze dla naszego bezpieczeństwa jest aby przestępcy jak najszybciej opuścili sklep. W miarę możliwości warto zapamiętać jak najwięcej szczegółów ze zdarzenia, w szczególności wygląd i zachowanie przestępców. Kiedy już uciekną należy zamknąć sklep i zabezpieczyć miejsce przed zatarciem śladów. Na końcu należy się upewnić, że nikomu nic się nie stało, powiadomić policję i poczekać na jej przybycie.
Sergiusz Parszowski