Bez względu na wszystkie dzielące nas różnice w tym jednym miesiącu w roku wszyscy stajemy się tradycjonalistami. Grudzień, ze świętami Bożego Narodzenia i Sylwestrem – mimo coraz bardziej widocznej komercjalizacji – pozostaje dla Polaków najbardziej tradycyjnym okresem. Zdecydowana większość z nas, bez względu na stosunek do religii, kultywuje bożonarodzeniowe obyczaje. Ten tradycjonalizm widać również w świątecznych wydaniach gazet i czasopism.
Allegro kilka lat temu przeprowadziło badanie stosunku Polaków do Bożego Narodzenia. Okazało się, że zdecydowana większość ceniła tradycje i zwyczaje świąteczne za możliwość wspólnego spędzania czasu z najbliższymi. Najwyżej cenione okazało się ubieranie choinki (34 procent), zaraz za nim – spożywanie tradycyjnych potraw (29 proc.) i spotkania z bliskimi oraz znajomymi (29 proc.). Obdarowywanie się prezentami zdobyło 26 proc. głosów i zajęło czwarte miejsce.
A jakie będą tegoroczne Święta?
Skromniej pod choinką
Jak wynika z cyklicznego badania Barometr Providenta, w tym roku aż 26,9 proc. osób jest gotowa sięgnąć po oszczędności, aby opłacić kilkudniowe świętowanie. Na organizację świąt Bożego Narodzenia wydamy średnio 1259 zł – czyli o 307 złotych więcej niż w ubiegłym roku. To także ponad 500 zł więcej niż w 2020 roku. Oszczędzamy głównie na jakości, niemal połowa z nas kupi wszystko to, czego potrzebuje do świątecznych przygotowań, jednak będzie musiała ograniczyć się do najtańszych produktów.
Wyższe koszty świąt mogą być jednym ze skutków inflacji – według danych GUS, ceny towarów w październiku 2022 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrosły o 17,9 proc. Jak wynika z Barometru Providenta, niemal co czwarty ankietowany nie będzie mógł pozwolić sobie na wszystkie podstawowe, tradycyjne wydatki związane ze świętami. Tylko niecałe 3 proc. badanych nie musi liczyć się z kosztami podczas planowania wydatków. Ta grupa respondentów najpoważniej zmalała względem ubiegłego roku. W 2021 roku święta bez przejmowania się pieniędzmi zamierzało spędzić niemal 10 proc. respondentów.
– Tegoroczne wyniki Barometru Providenta pokazują, że Polacy rozważnie podchodzą do swoich finansów. Odpowiedzialnie planują świąteczne wydatki, aby te nie nadwyrężyły domowego budżetu. Dwóch na trzech ankietowanych sfinansuje tegoroczne święta z bieżących dochodów. Jeszcze w 2021 roku niemal 3/4 Polaków finansowało święta w ten sposób. Oszczędną Gwiazdkę deklarują zwłaszcza najstarsi respondenci, którzy wydadzą na nie średnio 1010 złotych. To o połowę mniej niż najmłodsza grupa wiekowa. Ponadto, co czwarty senior na organizację świąt przeznaczy mniej niż 500 złotych – mówi Karolina Łuczak, rzeczniczka Provident Polska.
Mimo rosnących cen i konieczności oszczędzania zdecydowana większość Polaków nie zamierza rezygnować z grudniowych obyczajów – choinki, spożywania tradycyjnych potraw, obdarowywania się prezentami. A z końcem grudnia w ogromnej większości – choć w różny sposób – będziemy świętować nadchodzący Nowy Rok.
Co na ten wyjątkowy czas przygotowali dla swoich czytelników i czytelniczek wydawcy prasowi?
Nie tylko dla tradycjonalistów
– Jeśli chodzi o Boże Narodzenie, nasze czytelniczki są zdecydowanie zwolenniczkami tradycji i taki jest też obraz świąt w naszych miesięcznikach poradnikowych, choć staramy się również przedstawiać nowe trendy okołoświąteczne, choćby te w dekorowaniu wnętrz. Jeśli chodzi o zwolenników nowoczesności, bierzemy pod uwagę potrzebę związaną z odmiennym sposobem odżywiania, np. podajemy przepisy na dania świąteczne w wersji light lub wegetariańskie – mówi Ewa Kustroń-Zaniewska, redaktor naczelna magazynów „Kobieta i Życie” i „Świat Kobiety” (Wydawnictwo Bauer). – W tym roku po raz kolejny przygotowaliśmy „Wydanie Specjalne Kobiety i Życia. Przepisy naszych Czytelniczek, Boże Narodzenie”, w którym czytelniczki dzielą się swoimi przepisami. Przepisy czytelników na świąteczne potrawy publikujemy również w świątecznych numerach „Kobiety i Życia” oraz „Świata Kobiety”.
– Ponad 41 proc. Polaków chce obchodzić święta Bożego Narodzenia zgodnie z tradycją. Z roku na rok powiększa się jednak grupa osób, dla których świąteczne zwyczaje mają mniejsze znaczenie. W „Przyjaciółce”, która jest magazynem wielopokoleniowym, staramy się zaspokoić potrzeby obu grup. Czasem jest to możliwe nawet w ramach tego samego materiału. Najlepszym tego przykładem jest, chociażby wywiad z Ewą Wachowicz, która opowiada, jak urządza święta w swoim domu. Stara się przy tym hołdować tradycji, ale i przemyca nowocześniejsze akcenty. Odzwierciedleniem tego jest np. planowana przez nią wieczerza wigilijna. Specjalnie dla czytelniczek pani Ewa Wachowicz prezentuje na łamach „Przyjaciółki” właśnie takie znane od pokoleń dania, a zarazem podpowiada, jak można w łatwy sposób odmienić ich smak – dodaje Urszula Zubczyńska, redaktor naczelna redakcji dwutygodników poradnikowych „Przyjaciółka”, „Pani Domu” „Tina”, „Naj” oraz miesięczników „Olivia” i „Poradnik Domowy” (Wydawnictwo Bauer).
Mistrzowskie porady
Wydawcy przyznają, że są tematy, które stanowią stały motyw w grudniowych wydaniach – to m.in. świąteczne przepisy i porady. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się kulinaria.
– Mistrzowskie przepisy w „Pani Domu” dla naszych czytelniczek przygotował specjalnie Robert Sowa. Dział kulinarny wiedzie też prym w „Tinie”. Mieszamy tu tradycyjne ujęcie Świąt z nowoczesnym, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom młodszych czytelniczek i uwzględniając trendy. Dlatego również np. w reportażu („Tina”) przedstawiamy autorkę jednego z najpopularniejszych blogów Vegan Nerd – Alicję Rokicką. Blogerka, która sama od kilkunastu lat jest wegetarianką, przekonuje, że święta wege to hit i radzi jak je przygotować. Dla odmiany o zamiłowaniu do tradycyjnego świętowania opowiada nam w specjalnym wywiadzie Anna Wyszkoni („Tina”). W sekcji poradniczej naszego dwutygodnika „Przyjaciółka” wyjaśniamy, co sprawdzić, zanim kupimy prezent przez internet. Prezentujemy także pomysły na szybkie udekorowanie stołu („Tina”), zrobienie wieńca adwentowego czy stroika („Pani Domu”), albo na bardzo efektowne dekoracje, które możemy sami łatwo zrobić („Przyjaciółka”). We wszystkich magazynach pokazujemy, jak ubrać się elegancko na rodzinne spotkania, stawiając nie tylko na klasyczną na takie okazje sukienkę czy spódnicę, ale też wygodne spodnie („Tina”) czy komponując zestawy zgodnie z modnym w tym okresie kodem kolorystycznym („Przyjaciółka”) – relacjonuje Urszula Zubczyńska, redaktor naczelna dwutygodników poradnikowych „Przyjaciółka”, „Pani Domu” „Tina”, „Naj” oraz miesięczników „Olivia” i „Poradnik Domowy”.
– Świąteczna „Olivia”, która jest już na rynku, skupia się przede wszystkim na radosnym, niespiesznym przeżywaniu Bożego Narodzenia. Próżno więc szukać tu tradycyjnego w tym czasie pucowania mieszkania, zachęty do godzin spędzonych na gotowaniu. Znajdziemy za to na jej stronach wyjątkowy kalendarz adwentowy z przepięknymi zdjęciami i ilustracjami, opowieść o mądrości płynącej z bajek, magiczne dekoracje świąteczne, które przyciągają do domu szczęście, miłość i dostatek. Jakie stylizacje proponujemy? Welur + dzianina, czyli dwa w jednym: elegancko i wygodnie. Kto jeszcze nie ma prezentu dla bliskich może posiłkować się naszym rankingiem ulubionych prezentów Polaków. Całości dopełnia arcyciekawa rozmowa nie tylko o świętach z naszą okładkową gwiazdą i felietonistką Dorotą Szelągowską – dodaje Urszula Zubczyńska.
Czego przede wszystkim oczekują czytelniczki i czytelnicy? – Przepisów kulinarnych. Wyjątkowych gości-gwiazd na okładkach. Inspiracji – jaki prezent kupić pod choinkę, jak udekorować choinkę, dom. W naszych miesięcznikach zawsze publikujemy przepisy kulinarne na wigilijne i bożonarodzeniowe dania. Podsuwamy również pomysły na prezenty oraz dekoracje domu i stołu. Staramy się również, by w rubrykach związanych z modą i urodą pojawiły się propozycje na wizytowe stylizacje, makijaż i fryzury – odpowiada Ewa Kustroń-Zaniewska, redaktor naczelna magazynów „Kobieta i Życie” i „Świat Kobiety”. – Zawartość tytułów w około 2/3 jest planowana pod kątem świąt. Staramy się publikować wyjątkowe świąteczne przepisy, często są to przepisy autorskie – mistrzów kuchni oraz naszych czytelniczek – dodaje.
Jak czasopisma starają się przyciągnąć uwagę czytelników w tym wyjątkowym okresie? Ewa Kustroń-Zaniewska mówi, że przede wszystkim atrakcyjną okładką, z wyjątkową gwiazdą. – Nasze okładki świąteczne mają zawsze charakter bardziej odświętny, są projektowane w kolorach złota, czerwieni, zieleni, błękitu. Na okładkach naszych miesięczników poradnikowych goszczą w tym roku m.in. Anna Starmach, Stanisława Celińska, Katarzyna Dowbor, Irena Santor – wyjaśnia. Przypomina również, że w tym roku po raz kolejny „Świat Kobiety” oraz „Kobieta i Życie” przygotowały numery ekstra, w dużej mierze poświęcone również tematyce świątecznej.
Na wigilijnym stole
Oczywiście w grudniowych wydaniach czasopism poradnikowych nie może zabraknąć porad i przepisów dotyczących organizacji wigilijnego wieczoru.
– Tradycyjnie w naszych tytułach królować będą przepisy na co najmniej 12 wigilijnych potraw. Ale, żeby nie podgrzewać sporu, czy bardziej na miejscu będzie barszczyk czerwony czy grzybowa, staramy się w naszych tytułach serwować obie te zupy. Oczywiście nie zabraknie też przepisów na pierogi z kapustą i rozmaite ryby, w tym także śledzie. Niżej 2 przykładowe przepisy. Po więcej zapraszamy do wydań głównych, ale też tych w wersji z książeczką kulinarną. W numerze 24 „Przyjaciółki” królują właśnie ryby, natomiast książeczkę „Tiny” mamy w tym roku na słodko. „Olivia” tym razem postawiła na wigilię z tradycyjnymi potrawami, świąteczne ciasta, pieczone z miłością dla bliskich, a więc na pewno pyszne! – zapewnia Urszula Zubczyńska.
– Jeśli chodzi o przepisy kulinarne, zawsze wyjątkowo starannie przygotowujemy ofertę świąteczną. W tym roku na łamach naszych miesięczników pojawią się przepisy na wigilijną kolację według Ewy Wachowicz („Poradnik Domowy”), wyjątkowe świąteczne ciasta według blogerek („Kobieta i Życie”) oraz mięsa na świąteczny stół mistrzów kuchni (również „Kobieta i Życie”). W „Świecie Kobiety” znajdziemy m.in. mistrzowskie przepisy na świąteczne słodkości, ciasteczka w kształcie choinki, śledzie na różne sposoby, przysmaki z kapustą, wigilijne regionalne dania od Bałtyku aż do Tatr. Zawsze podpowiadamy, jak modnie i efektownie przyozdobić świąteczny stół, wykorzystując świąteczne dekoracje. Takie inspiracje znajdziemy w tegorocznym świątecznym „Świecie Kobiety” oraz „Kobiecie i Życiu” – zdradza Ewa Kustroń-Zaniewska.
Dobre rady na Sylwestra
Co prasa poradnikowa poleca swoim czytelnikom na sylwestrowy wieczór? Domówki czy bale – jakiego rodzaju zabawy bardziej interesują czytelników?
– Nie kładziemy dużego nacisku na Sylwestra, jako że nasze czytelniczki spędzają ten wieczór raczej kameralnie. Jednak w rubrykach poświęconych modzie przedstawiamy trendowe kreacje z odrobiną błysku dla tych, którzy chcą ubrać się inaczej w ten jeden wieczór w roku. Proponujemy również sylwestrowe makijaże i fryzury. Temat Sylwestra zauważamy również na łamach rubryk kulinarnych, proponując dania na domowe sylwestrowe przyjęcia (m.in. przekąski na jeden kęs, przystawki, małe słodkości) – wyjaśnia Ewa Kustroń-Zaniewska.
– W wyjątkową sylwestrową noc życzymy sobie zwykle „Szczęśliwego Nowego Roku”. Choć po ostatnich latach (pandemia, wojna), niektórzy żartują, że lepiej nie zapeszać, mamy nadzieję, że nadchodzące miesiące rzeczywiście będą lepsze. Tę nadzieję staramy się zaszczepić czytelnikom naszych dwutygodników, a także miesięcznika „Olivia”. Uwzględniając realia, nastawiamy się na spędzone w towarzystwie bliskich domówki. W dwutygodnikach podsuwamy przepisy na niedrogie, a pyszne przekąski i dania gorące (niżej przykładowe przepisy), podpowiadamy, jak udekorować dom i skomponować modną kreację na sylwestra. Ale skupiamy się nie tylko na imprezowaniu. Eksperci na łamach naszych tytułów podpowiadają też jak się odstresować czy zmotywować do działania, by cele, które zwykle sobie stawiamy na przyszłość, tym razem wreszcie udało się zrealizować. Jako dodatkowy, ułatwiający to drogowskaz – specjalnie dla wielbicieli astrologii i ezoteryki – przygotowujemy duże horoskopy na 2023 rok. Ale i niedowiarków, zachęcamy, by popatrzeć w gwiazdy – proponuje Urszula Zubczyńska.
KINGA SZYMKIEWICZ
DARIUSZ MATEREK
