Statystyczny Polak wypija średnio około 20 litrów soków, nektarów i napojów bezalkoholowych. Nie jesteśmy jeszcze w czołówce europejskiej (Niemiec wypija ok. 40 l), ale w ocenie ekspertów spożycie soków i napojów tak w Europie, jak i w Polsce będzie rosnąć. Tym bardziej że na rynku jest w czym wybierać.
Ożywienie w branży
Według danych Europejskiego Stowarzyszenia Soków Owocowych, roczne spożycie soków w państwach Unii Europejskiej wynosi ok. 10 mld litrów. Ten poziom ma się utrzymać do roku 2015, a w ciągu następnych dwóch lat – do 2017 – zanotowany zostanie niewielki wzrost. Liderem spożycia są Niemcy, po nich plasują się Francja, Wielka Brytania, Hiszpania oraz Włochy.
Z kolei Polska jest liderem wśród krajów Europy Wschodniej. Po latach PRL-owskiej posuchy, gdy wybór napojów ograniczał się do lemoniady, kaskady, buskowianki i wody sodowej z syfonów (i rzecz jasna pepsi coli), z badań Nielsena wynika, że na napoje gazowane, soki, nektary i napoje owocowe wydajemy w ciągu roku ok. 3 mld zł. Polski rynek ocenia się na 723 mln litrów rocznie i chociaż spożycie w ostatnich latach nie wzrastało (a nawet spadało, jak w roku 2011), to fachowcy z branży patrzą w przyszłość z optymizmem. Jak powiedział portalowi Portal Spożywczy prezes Krajowej Unii Producentów Soków, Julian Pawlak, najbliższe miesiące powinny przynieść odbudowanie tego, co rynek utracił w poprzednich latach i powrót do stanu sprzed 2009 r. Zdaniem Juliana Pawlaka, konsumenci przyzwyczaili się już do wyższych cen soków i zaakceptowali je, ponieważ na tle ogólnego wzrostu cen żywności nie są one aż tak wysokie. Podobny optymizm wyraża prezes Horteksu Tomasz Kurpisz, który ocenia, że polski rynek soków w ostatnich miesiącach urósł o kilka procent.
Wypijemy więcej
W Polsce czołowymi producentami soków i nektarów są takie firmy jak Maspex (producent Tymbarka), Agros-Fortuna, Hortex. Do tych, którzy zapełniają rynek, trzeba też doliczyć producentów napojów niealkoholowych (gazowanych i niegazowanych), jak koncerny PepsiCo czy Coca Cola, producentów energetyków i izotoników, a także wód mineralnych. Zwłaszcza tych ostatnich jest dużo, co nie dziwi, jeśli weźmiemy pod uwagę przewidywania firmy badawczej Euromonitor International, że w 2016 r. przeciętny Polak wypije ponad 97 litrów wody. Właśnie spożycie wody mineralnej ma najbardziej wzrosnąć, ale nie tylko – do 2016 r. łączne spożycie napojów urośnie w Polsce o 16 proc.
Tak jak w innych branżach handlowych, żeby zachęcić klientów do kupowania, producenci soków i napojów co pewien czas urozmaicają i rozszerzają ofertę, wprowadzając nowe, egzotyczne smaki lub zmieniając opakowania. Przynosi to efekt – tak było w przypadku napoju Frugo, który w 2011 roku – po latach nieobecności – zanotował spektakularny powrót na rynek. Przez pierwsze miesiące po wprowadzeniu był liderem sprzedaży wśród wszystkich napojów bezalkoholowych, w czym pomogła też przemyślana kampania reklamowa. Z czasem jednak sprzedaż Frugo wyhamowała, bo – jak ocenia Piotr Kucman z Biura Handlowego Kolportera – pierwszy zachwyt klientów tą marką już minął. Frugo stało się jedną z wielu propozycji w tej kategorii produktów.
Nie tylko latem
Oferta Kolportera napojów bezalkoholowych jest szeroka i obejmuje wszystkie najważniejsze produkty, od soków, nektarów, poprzez wody mineralne, napoje gazowane, ice tea, aż po napoje energetyczne. Podobnie jak na całym polskim rynku popyt kształtuje się różnie, w zależności od kategorii, marki, a także pory roku. Napoje, podobnie jak lody, najlepiej sprzedają się latem, choć jak się okazuje, nie jest to jednak regułą.
– W sklepach sieci Dobry Wybór oraz salonikach prasowych Kolportera notujemy wzrost sprzedaży soków i energetyków – mówi Piotr Kucman, doradca ds. produktu w Biurze Handlowym Kolportera. – W styczniu 2013 r., w porównaniu do tego samego miesiąca przed rokiem, sprzedaż soków Tymbark wzrosła o 8 proc, a sprzedaż soku Kubuś – o 6 proc. Co ciekawe, soki Kubuś są bardzo popularne wśród uczniów, więc ich sprzedaż w naszych sieciach handlowych utrzymuje na wysokim poziomie praktycznie przez cały rok.
Ponadto dobrze sprzedają się napoje energetyczne Red Bull (wzrost o 30 proc) i Black (o 4 proc.). Dużym popytem cieszy się również energetyk Tabu, będący marką własną Kolportera. Jego sprzedaż w salonikach prasowych, sklepach Dobry Wybór oraz punktach handlowych, do których Kolporter dostarcza produkty FMCG w roku 2012 wzrosła o 50 proc. w porównaniu do roku 2011. – Klienci polubili ten napój, a na wzrost sprzedaży wpłynęła też zmiana layoutu puszek i plakatów reklamowych – wyjaśnia Patryk Podwysocki, menadżer produktu w Biurze Handlowym Kolportera.
Klienci saloników prasowych Kolportera chętnie kupują również takie napoje jak pepsi cola, ice tea i wody mineralne – w 2012 r. ich sprzedaż wzrosła o ponad 10 proc. w porównaniu do roku 2011.
GK
Sok zawiera 100% wsadu owocowego lub warzywnego. Składa się z soku wyciśniętego bezpośrednio z owoców lub warzyw bądź otrzymanego z zagęszczonego soku. Zdecydowana większość soków owocowych w Polsce nie zawiera dodatku cukru. Żaden sok nie zawiera sztucznych barwników czy aromatów i nie może być konserwowany chemicznie. Można natomiast dodawać witaminy i sole mineralne.
Nektar zawiera od 25 do 100 proc. wsadu owocowego lub warzywnego i jest produktem naturalnym, ponieważ jego smak i barwa nektaru pochodzą wyłącznie z owoców i warzyw, z których został wyprodukowany. Oprócz soku, dodaje się do niego także wodę i cukier oraz czasem sok lub kwas cytrynowy. Podobnie jak sok, nie zawiera sztucznych barwników ani aromatów. Niedozwolone jest również dodawanie substancji konserwujących.
Napój owocowy lub warzywny: Najczęściej są produkowane z min. 20 proc. soku lub przecieru owocowego, ewentualnie warzywnego. Do wszystkich napojów można dodawać również większą niż w przypadku soków i nektarów ilość dodatków, które nadają smak i aromat.
Najpopularniejszym smakiem soków i nektarów w Unii Europejskiej jest pomarańczowy (38,5 proc.), potem wieloowocowy (19,9 proc.), jabłkowy (13,3 proc.), brzoskwiniowy (3,7 proc.) oraz ananasowy (3,6 proc.).
Preferencje smakowe Polaków są następujące: pomarańczowy (24,6 proc.), warzywne, w tym marchwiowe (21 proc.), jabłkowy (14,5 proc.), mieszanki smakowe (12,3 proc.) oraz grejpfrutowy (10,3 proc.). Warto dodać, że wśród krajów europejskich Polska jest największym producentem zagęszczonego soku jabłkowego – w 2011 r. eksport z Polski do krajów UE wyniósł 145 ton.
