Ze statystyk Państwowej Straży Pożarnej wynika, iż każdego roku na terenie kraju odnotowuje się przeszło tysiąc pożarów w placówkach handlowo-usługowych. W wielu z nich rozmiary zniszczeń są na tyle duże, że pozbawiają miejsca pracy nie tylko personel, lecz również właściciela sklepu. Oczywistym zatem jest, iż pożarom lepiej zapobiegać, niż je później gasić i obserwować ludzką tragedię.
Warto o tym pamiętać
Najczęstszą przyczyną pożarów w placówkach handlowo-usługowych jest niewłaściwa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych oraz gazowych. Zasad bezpiecznego użytkowania jest wiele i wynikają one nie tylko z obowiązujących norm i przepisów prawa, lecz przede wszystkim ze zdroworozsądkowego myślenia. Wszystkie instalacje powinny być sprawne i poddawane corocznym przeglądom przeprowadzanym przez uprawnione do tego osoby. Jakiekolwiek próby samodzielnego ich naprawiania lub wykonywania prowizorycznych podłączeń mogą skończyć się tragicznie. Warto co jakiś czas obejrzeć gniazdka elektryczne i sprawdzić, czy połączenia przewodów elektrycznych nie są obluzowane, co może doprowadzić do zwarcia. Wszelkie kable powinny być zabezpieczone i prowadzone tak, aby nie znajdowały się w ciągach pieszych. Niebezpieczne jest również ich przygniatanie (wyposażeniem sklepu lub towarem), ściskanie drzwiami lub nadmierne załamywanie przy wtyczce do kontaktu. Wszystkie urządzenia powinny być zgodne z obowiązującymi normami – potwierdzeniem bezpieczeństwa produktu jest oznakowanie symbolem „CE”. Użytkowany sprzęt należy utrzymywać w dobrym stanie, regularnie go czyścić i konserwować.
W szczególności warto zwrócić uwagę na jakość dodatkowego oświetlenia – neonów reklamowych czy ozdób świątecznych. Pod żadnym pozorem nie można podłączać do źródła prądu urządzeń niesprawnych. Należy używać tylko tylu odbiorników prądu elektrycznego, na ile pozwala instalacji elektryczna. Wiele pożarów powstaje bowiem na skutek nadmiernego jej obciążenia, spowodowanego jednoczesnym podłączeniem zbyt wielu urządzeń (komputera, radia, wentylatora, kasy fiskalnej itd.). Powoduje to przegrzewanie się kabli i przewodów, a także wypalanie styków w gniazdkach i puszkach rozgałęźnych. Z takich samych względów odpowiednią wolną przestrzeń należy zapewnić wokół wszystkich urządzeń elektrycznych, natomiast ich odległość od materiałów palnych (zasłon, mebli, książek itp.) powinna wynosić nie mniej niż 50 cm.
Przestrzegasz zasad, unikniesz strat
W placówkach handlowo-usługowych urządzenia gazowe wykorzystywane są zazwyczaj do ogrzewania pomieszczeń lub jako element wyposażenia kuchennego. Niezależnie, czy dysponujemy instalacją gazu ziemnego, czy używamy gazu płynnego (propan-butan), należy zachować szczególne środki ostrożności. Butle z gazem płynnym należy przechowywać w łatwo dostępnym pomieszczeniu znajdującym się powyżej poziomu terenu. Dopuszczalna temperatura powietrza to 35o C. W sklepie nie powinno przechowywać się więcej niż dwóch butli z gazem (po 11 kg każda). Ważne jest również, by odległość od promienników ciepła (np. pieców, grzejników) wynosiła co najmniej 1,5 m, a od wszelakich urządzeń powodujących iskrzenie (wyłączniki elektryczne, telefony) co najmniej 1 m. Ogólną zasadą jest również, iż z pustymi butlami postępujemy tak jak z pełnymi, gdyż nadal zawierają one znaczną ilość oparów gazu. Tam, gdzie wykorzystywany jest gaz szczególnie ważne jest okresowe czyszczenie kanałów wentylacyjnych oraz przewodów kominowych. Osoba zamykająca placówkę powinna upewnić się czy wszystkie urządzenia gazowe i elektryczne (poza przeznaczonymi do ciągłej pracy) zostały wyłączone. Zamknięcie wszystkich drzwi wewnętrznych utrudni rozwój i rozprzestrzenianie się ewentualnego pożaru. Przedsiębiorca powinien też dopilnować, by w sklepie nie były gromadzone jakiekolwiek zbędne przedmioty, w szczególności zaś łatwopalne, które w przypadku wybuchu pożaru stanowić będą dla niego doskonałe paliwo. Nawet najmniejszy punkt handlowo-usługowy powinien zostać wyposażony w co najmniej jedną gaśnicę typu ABC (ciała stałe, ciecze palne, gazy palne) o masie środka gaśniczego równej 2 kg.
Na koniec przypomnijmy: pożary powstają przede wszystkim w tych placówkach, w których powyższe zasady nie są przestrzegane. Z tym nie wiążą się zazwyczaj żadne koszty, natomiast korzyści są znaczące i oczywiste, gdy się pomyśli o możliwych zniszczeniach i stratach.
Sergiusz Parszowski
