Jeszcze jeden trudny rok…

…za nami. Tak w skrócie można podsumować minione dwanaście miesięcy. Rok 2021, kolejny rok zmagania się całego świata z pandemią, nie był łatwym dla nikogo. Kolejne mutacje koronawirusa i kolejne fale pandemii, globalne problemy gospodarcze, zaostrzające się konflikty międzynarodowe i wewnętrzne spowodowały, że świat z ulgą żegnał 2021 i dużą nadzieją witał nowy, 2022 rok.

Również dla mediów na całym świecie ostatnie dwanaście miesięcy było bez wątpienia czasem próby. Nie tylko za sprawą pandemii, która często utrudniała pracę redaktorom i dziennikarzom. Nasiliły się próby wywierania wpływu na media, czy wręcz ich kontroli, ale także realne ataki na przedstawicieli mediów. Na Białorusi niezależni dziennikarze trafili na długie miesiące do więzienia. W Europie zamordowano dwóch dziennikarzy śledczych – Jorgosa Karaiwaza w Grecji oraz Petera R. de Vries w Holandii. Do wspierania czy wręcz chronienia dziennikarzy przed narastającymi zagrożeniami wezwała we wrześniu ubiegłego roku Komisja Europejska.

W Polsce świat mediów również miał swoje gorące momenty – fale protestów wywołały projekty: podatku od przychodów reklamowych i nowelizacji ustawy medialnej.

A jak radził sobie polski rynek prasowy w 2021 roku? W specjalnym kalendarium przypominamy najważniejsze i najciekawsze (w naszej ocenie) wydarzenia. A o ocenę minionych dwunastu miesięcy poprosiliśmy przedstawicieli kilku wydawnictw.

Styczeń

Gremi Media, wydawca m.in. „Rzeczpospolitej” i „Parkietu”, od 1 stycznia przejął wydawanie śląskiego dziennika „Sport”. Tytuł jest dystrybuowany w województwie śląskim, opolskim, dolnośląskim i małopolskim.
„Gazeta Wyborcza” zadedykowała wydanie z 5 stycznia mieszkańcom Białorusi. Na łamach dziennika ukazały się materiały poświęcone sytuacji za wschodnią granicą, artykuły o opozycjonistkach i opozycjonistach, relacje korespondentów.
W wieku 97 lat zmarł Henryk Chmielewski „Papcio Chmiel”, autor komiksów „Tytus, Romek i A’Tomek”. Publikował m.in. w „Świecie Przygód” i „Świecie Młodych”.
Dwutygodnik „Przyjaciółka” (Wydawnictwo Bauer) ukazał się w odświeżonej formule, z nowymi rubrykami dotyczącymi m.in. wypieków czy uprawy roślin.

Luty

8 lutego w sprzedaży pojawił się miesięcznik „Fakt. Magazyn śledczy” (Ringier Axel Springer Polska). To magazyn kryminalny, w którym znalazły się m.in. materiały o głośnych zabójstwach, kradzieżach i porachunkach mafii.
10 lutego większość mediów prywatnych postanowiło zawiesić działalność na 24 godziny, żeby wyrazić swój protest wobec projektu podatku od przychodów reklamowych. W akcji „Media bez wyboru” wzięło udział ponad 40 wydawców. Projekt podatku skrytykowała Izba Wydawców Prasy.
Wydawnictwo Egmont Polska przygotowało nowy tytuł dla dzieci – dwumiesięcznik „Hello Kitty”. Pierwszy numer ukazał się 26 lutego, pismo jest skierowane do dzieci w wieku 3-5 lat.
Wydawnictwo Burda Media Polska zdecydowało się na dystrybucję nowych tytułów prasowych: „Doktor Zdrowie” oraz wydań specjalnych: „Sól i Pieprz” – wydanie specjalne: „Ciasta na Wielkanoc”, „100 zdrowych przepisów” – „Dieta i cukrzyca” oraz wydania specjalnego „Ogrodu krok po kroku” – „Kocham ogród”.
Do sprzedaży trafiło nowe wydanie kolekcji kultowych komiksów „Tytus, Romek i A’Tomek”. Od 22 lutego kolejne części ukazywały się co tydzień wraz z dziennikiem „Fakt” (Ringier Axel Springer Polska).

Marzec

Ringier Axel Springer Polska powołał inicjatywę Power of Silver Generation. Jej celem jest aktywizacja seniorów oraz przełamywanie stereotypów na ich temat.
„Gazeta Polska Codziennie” (Forum) zrezygnowała z sobotniego wydania. Wydawca zwiększył natomiast objętość wydania piątkowego.
PKN Orlen sfinalizował przejęcie Polska Press od Verlagsgruppe Passau. Z wydawnictwem rozstała się dotychczasowa prezes Dorota Stanek.
Wydawnictwo Bauer zdecydowało się na powiększenie portfolio pism związanych z tytułem „Tina”. Po raz pierwszy ukazał się nowy miesięcznik „Tina Ekstra”, który jest pismem poradnikowym premium dla kobiet w wieku 30-59 lat.
11 marca na rynek trafił nowy magazyn przyrodniczy „Świerszczyk Reporter”. Pismo, którego wydawcą jest Nowa Era, jest skierowane do dzieci w wieku 6-9 lat.
16 marca ukazało się nowe wydanie pisma „100 rad poleca” (Wydawnictwo Bauer). Zostało w całości poświęcone szczepieniom przeciwko COVID-19.
Wydawnictwo Burda Media Polska wydało nowy magazyn ogrodniczy – „Ogród inspiracje”, w którym znalazły się porady i ciekawostki dotyczące tego, jak zadbać o swój ogród.
„Tygodnik Podhalański” został Gazetą Roku w konkursie Stowarzyszenia Gazet Lokalnych Local Press 2020. Dwie nagrody przypadły „Gazecie Radomszczańskiej”, trzy – „Nowinom Jeleniogórskim”.

Kwiecień

Jubileusz 40 lat istnienia obchodził „Tygodnik Solidarność”. Pierwszy numer ukazał się 3 kwietnia 1981 roku, redakcję stworzył Tadeusz Mazowiecki.
Magazyn „Claudia” (Burda Media Polska) 14 kwietnia ukazał się w nowej szacie graficznej oraz ze zwiększoną objętością.
Wydawnictwo Edipresse Polska zrezygnowało z wydawania dwumiesięcznika „Uroda Życia”. Ostatni drukowany numer ukazał się 15 kwietnia.
Po 76 latach „Tygodnik Powszechny” opuścił swoją siedzibę na ulicy Wiślnej 12 w Krakowie. Redakcja oraz Fundacja Tygodnika Powszechnego przeniosły się na ul. Dworską 1c – również w Krakowie.
Redaktor naczelny „Gazety Polskiej” Tomasz Sakiewicz i prezes Klubów „Gazety Polskiej” Ryszard Kapuściński zostali odznaczeni przez prezydenta Węgier Krzyżami Kawalerskimi Orderu Węgierskiego.
22 kwietnia pojawił się w sprzedaży nowy numer „National Geographic Polska” (Burda Media Polska), który został wydrukowany w całości na ekologicznym papierze. Do produkcji całego nakładu pisma nie ścięto ani jednego drzewa.
W wieku 86 lat zmarł dziennikarz i pisarz Stefan Bratkowski. Był związany m.in. z „Po Prostu”, „Życiem Warszawy”, „Gazetą Wyborczą”, „Rzeczpospolitą”.
Prezes PiS Jarosław Kaczyński został Człowiekiem Roku Klubów „Gazety Polskiej”, prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska otrzymała nagrodę im. Grzegorza I Wielkiego od miesięcznika „Nowe Państwo”, a Nagrodę Człowieka Roku 2020 „Gazety Polskiej” przyznano Wojskom Obrony Terytorialnej.
Spółka Polityka podpisała umowę licencyjną na wydawanie miesięcznika „Świat Nauki”, który wcześniej wydawała oficyna książkowa Prószyński Media. To drugi po „Wiedzy i Życiu” tytuł przejęty od Prószyńskiego przez Politykę.
Wydawnictwo Egmont i Disney przedłużyły umowę licencyjną obejmującą czasopisma dla dzieci oraz komiksy obejmujące m.in. przygody Myszki Miki i Kaczora Donalda.

Maj

Wydawnictwo Burda Media Polska poinformowało, że kupuje od Edipresse Group polską część firmy – Edipresse Polska, w tym m.in. dwutygodniki „Viva!” i „Party” oraz magazyny z segmentu true stories.
Dyrektor artystyczny Polska Press Tomasz Bocheński, został nagrodzony srebrnym medalem i nagrodą Award of Excellence w międzynarodowym konkursie projektowania prasowego Best of Print News Design.
14 maja ukazał się pierwszy numer nowego dwumiesięcznika „Życie na Gorąco. Romanse” (Wydawnictwo Bauer). Magazyn przeznaczony jest dla kobiet 50+, zawiera historie o miłości.
Wydawnictwo Ringier Axel Springer Polska poinformowało, że wszystkie marki z jego portfolio mają zerowy ślad węglowy. RASP już w 2019 r. jako pierwszy wydawca w Polsce, zostało partnerem United Nations Global Compact. Wydawnictwo zobowiązała się do promowania i realizacji 17 celów zrównoważonego rozwoju oraz agendy ONZ 2030.
Laureatem tytułu Człowiek Roku „Gazety Wyborczej” za 2020 r. został marszałek Senatu Tomasz Grodzki, a za 2021 r. – liderka białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanouska oraz bohaterowie walki z pandemią.
„Przegląd Sportowy” (Ringier Axel Springer Polska) świętował jubileusz 100 lat istnienia. Pierwszy numer najstarszej polskiej gazety sportowej ukazał się w Krakowie 21 maja 1921 roku.
Od 25 maja, dziennik „Fakt” (Ringier Axel Springer Polska) ukazuje się z nowym tygodnikiem pt. „Linie życia”. Magazyn liczy 28 stron i zawiera różnego rodzaju historie z życia.
25 maja ukazał się „Świat Wiedzy – ZOOM” (Wydawnictwo Bauer) – wydanie specjalne „Świata Wiedzy”. To pierwszy w Polsce magazyn składający się wyłącznie z infografik.

Czerwiec

Andrzej Poczobut został laureatem Głównej Nagrody Wolności Słowa, którą przyznało mu Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.
19 czerwca rozpoczęła się kampania społeczna „Bez LGBT+ nie ma Polski” realizowana wspólnie przez media Agory – Gazeta.pl, Wyborcza.pl, „Gazetę Wyborczą”, TOK FM i tokfm.pl, stowarzyszenie „Miłość Nie Wyklucza” oraz agencję „MullenLowe Warsaw”. Z tekstów na portalach i w serwisach internetowych, na pierwszych stronach gazet oraz w mediach społecznościowych usunięto litery: L, G, B i T.
Wydawnictwo Egmont zmieniło nazwę na Story House Egmont. Zmiana nazwy dotyczy wszystkich krajów, w których Story House Egmont prowadzi działalność wydawniczą.
24 czerwca ukaże się wydanie specjalne „Życia na Gorąco” (Wydawnictwo Bauer), zatytułowane „Diana”. Wydawnictwo w całości poświęcono księżnie Dianie.

Lipiec

10 lipca trafiło na rynek pierwsze wydanie dwumiesięcznika historyczno-sensacyjnego „Historia bez Tajemnic” (Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska). Jego redaktorem prowadzącym jest Artur Górski.
Wydawnictwo Burda Media Polska zrezygnowało z wydawania dwutygodnika „Gala”. Tytuł był obecny w Polsce od 2001 roku – początkowo jako tygodnik, a potem dwutygodnik.
Dziennik „Fakt” (Ringier Axel Springer Polska) przez trzy dni będzie można było kupić ze specjalnymi mapami drogowymi: Morze, Góry i Mazury. Na mapach uwzględniono różnorakie atrakcje turystyczne, warte odwiedzenia.
Kolporter zwiększył udział w rynku dystrybucji prasy do 54,82 proc. – poinformowała Izba Wydawców Prasy.
Ukazało się pierwsze wydanie kwartalnika „Newsweek Zdrowie” (Ringier Axel Springer Polska) stworzone we współpracy z serwisem Medonet.pl.

Sierpień

Większość redakcji polskich mediów pracowało w modelu hybrydowym, w związku z trwającą pandemią COVID-19.
Na rynku ukazał się pierwszy numer nowego kwartalnika o tematyce historycznej „Historia Ekspert”. Wydawcą jest Instytut Zarządzania Informacją, a redaktorem naczelnym został Aleksander Piński.

Wrzesień

„Newsweek Polska” (Ringer Axel Springer Polska) skończył 20 lat. Z okazji jubileuszu redakcja zorganizowała plebiscyt, by wyłonić osoby, które miały największy wpływ na nasze życie społeczne w ostatnich dwóch dekadach.
Makietę, grafikę i rubryki autorskie zmieniły „Wysokie Obcasy” (Wydawnictwo Agora). Oprawę graficzną magazynu stworzył Jacek Utko.
W wieku 66 lat zmarł Piotr Bratkowski, pisarz i dziennikarz „Newsweeka”. Wcześniej pracował m.in. w „Gazecie Wyborczej” i „Rzeczpospolitej”.
„Gazeta Wyborcza” zorganizowała akcję poparcia dla Andrzeja Poczobuta, dziennikarza więzionego na Białorusi przez reżim Aleksandra Łukaszenki. Poczobut przebywa w więzieniu od marca 2021 r.
Towarzystwo Dziennikarskie uhonorowało tytułem „Dziennikarka – Obywatelka 2021” Jagodę Grondecką. Dziennikarka do końca sierpnia mieszkała w Kabulu i nadawała korespondencje dla polskich mediów
W wieku 69 lat zmarł publicysta dr Jerzy Targalski, politolog i historyk, związany m.in. z Telewizją Republika i „Gazetą Polską”.
Miesięcznik „Olivia” (Wydawnictwo Bauer) ukazał się w nowym układzie graficznym. Tematyka „Olivii” pozostała poradniczo-lifestylowa.

Październik

Daniela Werbeniec z „Gazety Wyborczej” została laureatką nagrody „30 Under 30”, przyznawanej przez International News Media Association (INMA). INMA wyróżnia w ten sposób co roku młodych profesjonalistów, uznanych za wschodzące gwiazdy mediów informacyjnych.
14 października trafiło nowe wydanie specjalne „Vogue Polska” (Visteria) pod nazwą „Vogue Leaders”. Nakład pisma wyniósł 75 tysięcy egzemplarzy, a jego objętość – 226 stron.
Marek Frąckowiak został wybrany na stanowisko prezesa Izby Wydawców Prasy. Wiceprezesami zostali: Jerzy Baczyński, Zbigniew Benbenek i Tomasz Namysł. Dotychczasowy prezes IWP Bogusław Chrabota został wiceprezesem ds. zagranicznych.
„Gazeta Wyborcza” opublikowała „Deklarację klimatyczną”, w której zapowiada rozwijanie działu Klimat i Środowisko oraz więcej artykułów o ekologii i działaniach, mających na celu powstrzymanie zmian klimatu.
Wydawnictwo Egmont wprowadziło na rynek magazyn „Cocomelon” przeznaczony dla dzieci od trzeciego roku życia oraz ich rodziców. Czasopismo jest inspirowane popularnym kanałem dla dzieci na YouTubie.

Listopad

9 listopada magazyn „Twój Styl” (Wydawnictwo Bauer) ogłosił wyniki konkursu Doskonałość Roku 2021, największego konkursu kosmetycznego w Polsce.
W wieku 53 lat zmarł Kamil Durczok, dziennikarz i publicysta. Przyczyną śmierci było zaostrzenie przewlekłej choroby.
Rzecznik Praw Obywatelskich złożył do Sądu Najwyższego kasację w związku z grzywną nałożoną na dziennikarzy za przebywanie w strefie stanu wyjątkowego.
„Fakt” (Ringier Axel Springer Polska) przeniósł część redakcji w okolice granicy polsko-białoruskiej. Ze względów bezpieczeństwa redakcja nie ujawniła, w jakiej miejscowości pracują dziennikarze i redaktorzy.
Fundacja Grand Press wystosowała do premiera Mateusza Morawieckiego apel w sprawie umożliwienia dziennikarzom pracy na obszarze stanu wyjątkowego.

Grudzień

3 grudnia ukazał się pierwszy numer nowego tygodnika – „Zawsze Pomorze”. Redaktorem naczelnym jest Mariusz Szmidka, były redaktor naczelny „Dziennika Bałtyckiego”.
Holenderska spółka Pluralis B.V. przejęła 40 proc. akcji Gremi Media SA, spółki wydającej „Rzeczpospolitą” i „Gazetę Giełdy Parkiet”. Wartość transakcji wyniosła 96,8 mln zł.
Prezes Agory Bartosz Hojka dołączył do rady nadzorczej World Association of News Publishers (WAN-IFRA), jednego z największych na świecie stowarzyszeń medialnych. W czasie dwuletniej kadencji ma się zajmować m.in. projektami na rzecz wolności prasy i niezależności dziennikarskiej.
27 grudnia prezydent Andrzej Duda zawetował nowelizację ustawy medialnej – tzw. „lex TVN”. Przyjęcie jej przez Sejm wywołało falę protestów, nowelizację skrytykowało wiele redakcji i organizacji dziennikarskich.

Opinie

Alexander Sorg, CEO Burda Media Polska Sp. z o.o.

Oczekiwanie, że wszystko wróci do czasu sprzed pandemii bezpowrotnie odeszło, bo rok 2021 był dla większości z nas wyjątkowy pod każdym względem. Trudno wskazać jedno wydarzenie, które można by określić mianem „wydarzenia roku”. Mieliśmy raczej do czynienia z wieloma zjawiskami, które w bardzo istotny sposób wpływały na rynek w wymiarze globalnym i lokalnym. Kwestie związane z zarządzaniem danymi czy polityką dotyczącą mediów społecznościowych pokazała, jak wielki wpływ na sytuację polityczną i ekonomiczną mogą mieć globalni gracze medialni, jak dużej pracy wymaga regulacja ochrony prywatności jednostki – użytkownika sieci. Temat ten to bez wątpienia jedno z największych wyzwań naszych czasów.

Dla Burdy w Polsce rok 2021 był wyjątkowy pod względem rozwoju biznesu i akwizycji. Krokiem milowym w rozwoju naszej firmy w Polsce jest zakup większościowego pakietu spółki e-commerce sprzedającej produkty kosmetyczne Cocolita.pl oraz planowane przejęcie spółki Edipresse Polska, gdzie czekamy na zgodę UOKIK. Jesteśmy przekonani, że nasza strategia cyfryzacji firmy i dotarcia z treściami i usługami dla jak największego grona użytkowników pozwoli nam stworzyć unikalną na polskim rynku firmę mediowo-technologiczną.

W zasadzie w każdym segmencie gospodarki i rynku wiodącym trendem tego roku jest digitalizacja, którą mocno przyspieszyła pandemia. Nie należy jednak zapominać, że za postępem technologicznym i związanym z nim rozwojem stoją ludzie i środowisko, w którym żyjemy. Z perspektywy dynamicznie rozwijającego się przedsiębiorstwa widzimy dwa szczególne trendy, które wpływają na obecną sytuację. Pierwszym, niezwykle ważnym dla nas, jest organizacja środowiska pracy dla pracowników, praca w modelu hybrydowym, inne oczekiwania pracowników, w tym poczucie elastyczności, a zarazem bezpieczeństwa. Chcemy, aby nasi pracownicy, którzy tworzą wyjątkowe treści, mieli jak najlepszy komfort pracy w zmieniającym się otoczeniu.

Drugim istotnym aspektem dla koncernu Burdy, ale także naszego polskiego oddziału, jest zrównoważony rozwój. Oznacza on dla nas ochronę zasobów druku, ograniczenie zużycia energii, ograniczanie emisji C02. W całym koncernie Burda od lat dbamy o to, aby podejmować konkretne działania mające na celu ochronę środowiska. Dla przykładu nasze produkty segmentu premium „ELLE”, „ELLE DECORATION”, „ELLE MAN”, „GLAMOUR” są drukowane na papierze certyfikatem Blue Angel, co oznacza, że papier jest przyjazny dla środowiska i czytelnika, pochodzi w 100% z recyklingu, a do jego produkcji nie ścięto ani jednego drzewa. Inny przykład: nasze magazyny drukowane są w Quad/Graphics zasilanej w 100% energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych.

Dwa kluczowe wyzwania dla naszej branży w 2022 roku to rosnąca w szybkim tempie inflacja oraz drastycznie wzrastające ceny druku. Te dwa aspekty na pewno wpłyną na plany i decyzje wydawnicze. To światowy problem, który dotknie nie tylko wydawców, ale także producentów papieru i właścicieli drukarni.

Adam Owczarek, dziennikarz „Angory” (Wydawnictwo Westa-Druk sp. z o. o.)

Wydawcom, choć nie było to łatwe, udało się przebrnąć przez kolejne pandemiczne miesiące. Część redakcji nadal funkcjonowała zdalnie, inne pracowały hybrydowo. Najłatwiej – jeśli chodzi o media – miały chyba redakcje takie jak nasze, czyli prasowe. Pozytywne jest także to, że coraz więcej osób przekonuje się do tzw. prasy elektronicznej, decydując się na taki model czytelnictwa, a co za tym idzie – płacenia za prasę. Wzrosty w tym segmencie oznaczają, że coraz więcej internautów rozumie i akceptuje to, że za unikalne i dobre treści trzeba płacić, niezależnie od tego, czy są w sieci, czy „w papierze”. Z pewnym niepokojem obserwowaliśmy, jak wyglądało przejęcie przez PKN Orlen 20 z 24 regionalnych dzienników wydawanych przez Polska Press. Skutkowało to zmianami redaktorów naczelnych, spadkiem sprzedaży poszczególnych tytułów, jak również odejściami wielu dziennikarzy. Nie napawają optymizmem także rosnące lawinowo ceny papieru, które osiągają horrendalne wartości. Jakby tego było mało, drukarnie mają problemy z zakupem, nawet tak drogiego, papieru. To z kolei nierozerwalnie wiąże się z koniecznością podnoszenia przed wydawnictwa cen przed za poszczególne wydawnictwa i tytuły. Nie wiemy, jak zareagują na to czytelnicy…

Rok 2021 był niełatwy. Branży cały czas doskwiera regularny spadek sprzedaży prasy. Z uwagą śledzimy też spór toczący się na linii zarząd Agory – szefostwo Gazety Wyborczej, związany początkowo z planami połączenia „Gazety Wyborczej” z serwisami Wyborcza.pl i Gazeta.pl. Ważny dla branży był także 10 lutego, kiedy to większość mediów solidarnie przyłączyła się do ogólnopolskiego protestu przeciw podatkowi od reklam.

Wojciech Bartkowiak, dyrektor wydawniczy „Gazety Wyborczej” (wydawca Agora S.A.)

Ostatni rok pokazał solidarność prawdziwie niezależnych mediów (a nie tych „rządowych”). To te podmioty, które rozumieją, czym są niezależne media i jakie mają znaczenie dla społeczeństwa. Tę solidarność widzieliśmy np. przy tzw. „lex TVN” czy próbie wprowadzenia tzw. podatku od reklam, której towarzyszyła bezprecedensowa kampania „Media bez wyboru”.

Dużo więcej jednak widzieliśmy negatywnych zjawisk i wydarzeń. Przykładem jest choćby systemowe wywieranie nacisków na niezależne media, służące głównie odcinaniu społeczeństwa od rzetelnej informacji i w coraz większej skali poddawaniu obywateli propagandzie rządowej telewizji.

Kolejnym działaniem, które wstrząsnęło rynkiem niezależnych mediów, było przejęcie niemal wszystkich dzienników regionalnych przez PKN Orlen S.A. oraz przeprowadzenie czystek personalnych w tych tytułach – w ten sposób wyrzucono lub zmuszono do odejścia szefów ok. 20 redakcji lokalnych. To wielka strata dla rynku prasowego w Polsce.

Dla redakcji „Wyborczej” wyjątkowo bolesnym wydarzeniem było uwięzienie przez reżim Łukaszenki naszego redakcyjnego kolegi Andrzeja Poczobuta – niedługo minie rok od chwili jego aresztowania, ale Andrzej niezłomnie odmawia wdania się w jakiekolwiek układy z satrapą. Jest dla nas niedoścignionym przykładem wspaniałej postawy dziennikarza i człowieka.

Podsumowując, 2021 r. był dla rynku prasy i mediów czasem walki. Trudno było przypuszczać, że po 1989 r. taki czas w ogóle jeszcze się zdarzy… Ale dwa stare przysłowia mówią: „Kto sieje wiatr, ten zbiera burzę”, „Po burzy zawsze wychodzi słońce”. To pierwsze niech będzie przestrogą dla tych, którzy media niszczą, a to drugie nadzieją dla tych, które je z poświęceniem tworzą dla czytelników.